آزمایش خون برای گیاهخواران

آزمایش خون برای گیاهخواران شاید برای خیلی‌ها سوال شده و نمی‌دونند که باید چه مواردی رو آزمایش بدن. اگر وگن و یا وجترین هستید، احتمالا باید سطح فولیک اسید و آنتی اکسیدان خود را افزایش دهید، همچنین می‌توانید کمبود ب۱۲، آهن و یا آلبومین داشته باشید. برای اینکه از وضعیت بدنتون آگاه شوید، این آزمایش‌هارو پیشنهاد می‌کنیم.

نکته: تمامی آزمایش‌های زیر، متاسفانه در ایران امکان پذیر نیست.

۱) شمارش کامل خون به روش افتراقی و پلاکت‌ها

اصطلاح انگلیسی: CBC – Complete Blood Count with Differential and Platelets

این گروه از آزمایش کم خونی، تضعیف سیستم ایمنی بدن، داشتن آلرژی و یا عفونت را مشخص می‌کند.
گلبول قرمز (RBC): پایین بودن سطح گلبول‌های قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت از علائم کم خونی هستند. آزمایش CBC وضیعیت سلامت عمومی شما را مشخص می‌کند. اگر احساس خستگی یا ضعف می‌کنید یا به عفونت شک دارید، این آزمایش به شما کمک می‌کند تا علت مشخص شود.

۲) پنل متابولیک جامع

اصطلاح انگلیسی: CMP – Comprehensive Metabolic Panel

آزمایش CMP گروهی از ۱۴ آزمایش خونی است که اطلاعاتی در مورد وضعیت کلیه‌ها، کبد، الکترولیت‌ها و تعادل اسید-باز بودن بدن، قند خون (گلوکز) و پروتئین خون را نشان می‌دهد. (پروتئین کل، آلبومین و گلوبولین)
نتایج غیر طبیعی، مخصوصا ترکیبی از نتایج غیر طبیعی نشان دهنده آن است که باید به آن مشکل رسیدگی شود. پروتئین کل کمتر از ۶.۵ و آلبومین کمتر از ۳.۹ از علائم کمبود پروتئین می‌باشند. قند خون نیز در این پنل آزمایش می‌شود. برای گیاهخواران این غیر معمول است که دچار دیابت شوند. اگرچه، گاهی اوقات گلوکز می تواند بسیار پایین باشد که نشان دهنده هیپوگلیسمی یا پایین بودن قند خون است.

۳) فریتین

اصطلاح انگلیسی: Ferritin

این آزمایش برای ارزیابی آهن و مقدار کل ظرفیت جذب آهن (TIBC) در کمبود آهن یا فراوانی آهن مفید است.

۴) اسید فولیک

اصطلاح انگلیسی: Folic Acid

فولات در رژیم گیاهی به ندرت یافت می‌شود. اگرچه، در بین وجترین‌ها و وگن‌ها رایج است که بالاتر از سطح معمول است، که با سطح پایینی از ویتامین ب۱۲ همراه است و کمبود ویتامین ب را در بدن افزایش می‌دهد. مقدار فولات بدن در گلبول‌های قرمز ممکن است اندازه‌گیری شود و به طور معمول در گلبول‌های قرمز بیشتر از سرم خون است. (سرم به بخش مایع خون پس از لخته شدن گفته می‌شود.)

۵) هوموسیستئین

اصطلاح انگلیسی: Homocysteine

سطح بالای هوموسیستئین کمک می‌کند که مقدار ب۱۲ و کمبود فولات مشخص شود. سطح بالای هوموسیستئین (بالاتر از ۱۰ میکرومول/لیتر) با آترواسکلروز (تصلب شرایین) همراه است و نشان دهنده و افزایش ریسک حمله‌های قلبی، سکته مغزی، تشکیل لخته خون و آلزایمر است.

آزمایش خون برای گیاهخواران

۶) آهن کل و مجموع ظرفیت اتصال به آهن (TIBC)

اصطلاح انگلیسی: Iron – total and TIBC (total iron binding capacity)

گیاهخواران با خوردن مقدار زیادی سبزیجات و میوه‌های حاوی آهن، می‌توانند مقدار کافی از آهن را دریافت کنند. مانند: اسفناج و کشمش. با این حال، اغلب در آزمایش‌های خام‌گیاهخواران سطح پایین گلبول‌های قرمز و کمبود آهن مشاهده می‌شود. کمبود آهن در اوایل باعث هیچ تغییر فیزیکی نمی‌شود، پس ممکن است ندانید که سطح آهن شما پایین آمده است. اما سطح هموگلوبین به کمتر از ۱۰ گرم در دسی لیتر کاهش پیدا می‌کند که می تواند چالش بر انگیز باشد. از نشانه‌های پیشرفت کمبود آهن می‌توان به حالت رو به رشدی از کوفتگی و خستگی، ضعف، سرگیجه و سردرد اشاره کرد. اگر ذخایر آهن در بدن به خالی شدن ادامه دهند، شخص دچار تنگی نفس، وزوز کردن در گوش، خواب آلودگی و کج خلقی می‌شود.

۷) مشخصات لیپید

اصطلاح انگلیسی: Lipid Profile

در این گروه از آزمایش‌ها* مقدار چربی خون (کلسترول کل، LDL، HDL و تری گلیسیرید) اندازه گیری می‌شوند که برای مشخص شدن خطر ابتلا به ریسک بیماری سرخرگ‌های قلبی است. مشخصات لیپید در وجترین‌ها طبیعی است، اما وگن ها ممکن است سطح کلسترول پایینی داشته باشند (کمتر از ۱۳۵ میلی گرم/دسی لیتر). کلسترول برای زندگی ضروری است. یک ماده مومی شکل که از مواد خام در رژیم غذایی تامین می‌شود و از آن برای تولید هورمون‌ها و غشای سلولی استفاده می‌شود و در خون جریان دارد. کلسترول یکی از پایه‌ترین موادی است که جهت ساخت هورمون‌های استروئیدی، مانند: استروژن و تستوسترون است و سطح کافی از آن برای سلامتی ضروری است.

۸) اسید متیل مالونیک

اصطلاح انگلیسی: MMA – Methylmalonic Acid, serum

اسید متیل مالونیک همراه با هموسیستئین به تشخیص کمبود ب۱۲ کمک می‌کند. اگر سطح اسید متیل مالونیک و هموسیستئین افزایش یابند، پس ممکن است موجب کمبود ویتامین ب۱۲ شود. اگر فقط هموسیستئین افزایش یابد، پس فولیک اسید ممکن است کم باشد یا سوخت و ساز بدن (متابولیسم) به خوبی صورت نگیرد. اگر سطح اسید متیل مالونیک و هموسیستئین نرمال باشد، کمبود ب۱۲ بعید خواهد بود.

۹) ویتامین ب۱۲

اصطلاح انگلیسی: Vitamin B12

ب۱۲ و فولات برای تشکیل گلبول‌های قرمز، ترمیم بافت سلولی، سنتز DNA و برای سلامتی عصب ضروری هستند. کمبود ب۱۲ یا فولات باعث کم خونی کاکروسیتیک (کم خونی مگالوبلاستیک) می‌شود، این نوع کم خونی موجب تولید کمتر اما بزرگتر گلبول‌های قرمز می‌گردد (ماکروسایتس) که منجر به خستگی، ضعف و دیگر نشانه های کم خونی می‌شود. اگر سطح ب۱۲ کمتر از ۴۰۰ pg/ml باشد، مشکوک به کمبود ب۱۲ است. و حد واسط آن باید بین ۶۰۰ تا ۹۰۰ باشد.

۱۰) ویتامین دی، ۲۵-هیدروکسی (کلسیفدیول)

اصطلاح انگلیسی: Vitamin D, 25-Hydroxy

این آزمایش وضیت ویتامین دی ۳ را مشخص می‌کند. این آزمایش به شما می‌گوید آیا مستعد ابتلا به ضعف استخوان، ناهنجاری استخوان یا متابولیسم غیر طبیعی از کلسیم هستید یا خیر. از آنجا که ویتامین دی یک ویتامین محلول در چربی است و از طریق روده جذب می‌گردد (مانند چربی در رژیم‌های غذایی)، رژیم‌های غذایی کم چرب در معرض کمبود ویتامین دی هستند. همچنین افرادی که با جذب چربی مشکل دارند از قبیل: فیبروزیس کیستیک، بیماری کرون، سندروم روده تحریک پذیر و بیماری سلیاک قادر به جذب ویتامین دی کافی مورد نظر نیستند.

نکته: به یاد داشته باشید که کمبود کلسیم با آزمایش خون بصورت دقیق مشخص نمی‌شود. ممکن است به علت کمبود کلسیم، بدن از استخوان‌ها کلسیم را استخراج کرده باشد و به خون منتقل کند تا نیاز بدن برطرف شود. برای اینکه از سطح کلسیم بدنتان آگاه شوید، باید آزمایش تراکم استخوان را نیز در نظر داشته باشید.

منبع: http://renegadehealth.com/blog/2011/08/25/top-10-blood-tests-for-vegetarians-and-vegans

ترجمه: حمیدرضا اردکانی